سنجش و ارزیابی مؤلفه‌های مبنایی مدیریت ریسک زلزله (مطالعة‌ موردی:‌ مناطق روستایی شهرستان قزوین)

Authors

  • عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری دانشگاه تربیت مدرس ، دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
  • علی عسگری دانشگاه یورک کانادا، دکترای برنامه ریزی شهری و منطقه ای
  • مجید پریشان دانشگاه تربیت مدرس، دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
Abstract:

سوانح طبیعی همچون زلزله، سیل و طوفان به عنوان پدیده‌های تکرارپذیر در طول دوران حیات کرة زمین همواره وجود داشته‌اندپیشینة‌ تاریخی حوادث رخ‌ داده بیانگر این واقعیت است که کشور ایران همواره به خاطر داشتن ساختارهای مکانی- فضایی ویژه، بحران‌های طبیعی زیادی را متحمل شده و یکی از آسیب‌پذیرترین نقاط جهان در برابر مخاطرات محیطی بوده است. بنابراین با توجه به اهمیت مسئله در ابعاد مختلف مکانی- فضایی و به منظور کاهش آسیب‌پذیری در برابر زلزله، توجه و به‌کارگیری روش‌ها و مدل‌های جدید، همچون مدیریت ریسک زلزله ضرورتی اساسی دارد. براین مبنا محققان بر آن بوده‌اند که ضمن تبیین جایگاه مدیریت ریسک به صورت موردی در شهرستان قزوین به این پرسش اساسی پاسخ دهند که مؤلفه‌های اساسی مدیریت ریسک، یعنی آگاهی، دانش، آموزش، مشارکت، توانمندی نهادی، تحمل‌پذیری محیطی در چه وضعیتی قرار دارند؟ بدین منظور محققان با بهره‌گیری از گویه‌های تبیین‌کنندة مدیریت ریسک در قالب طیف لیکرت و با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی طبقه‌ای در میان 386 نفر از سرپرستان خانوارهای ساکن مراکز روستایی و در سطح 29 روستا از شهرستان قزوین دریافته‌اند که تمامی مؤلفه‌های اساسی مدیریت ریسک در میان سکونتگاه‌های روستایی در سطح پایین بوده‌اند. پیامد چنین وضعیتی تداوم روند وضع موجود، یعنی ضعف کالبدی و ساخت‌وسازهای غیراصولی، عدم قابلیت پاسخگویی مناسب در برابر زلزله، ناهماهنگی و مشارکت کم در مراحل مختلف بحران و افزایش تعداد کشته‌ها و زخمی‌ها در زلزله‌های آتی خواهد بود. بدین‌ترتیب، به منظور رفع چالش‌های فراروی و کاهش آسیب‌پذیری، ارتقا و تقویت مؤلفه‌ها و معیارهای اساسی مدیریت ریسک ضروری است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سنجش و ارزیابی مؤلفه های مبنایی مدیریت ریسک زلزله (مطالعة موردی: مناطق روستایی شهرستان قزوین)

سوانح طبیعی همچون زلزله، سیل و طوفان به عنوان پدیده های تکرارپذیر در طول دوران حیات کرة زمین همواره وجود داشته اندپیشینة تاریخی حوادث رخ داده بیانگر این واقعیت است که کشور ایران همواره به خاطر داشتن ساختارهای مکانی- فضایی ویژه، بحران های طبیعی زیادی را متحمل شده و یکی از آسیب پذیرترین نقاط جهان در برابر مخاطرات محیطی بوده است. بنابراین با توجه به اهمیت مسئله در ابعاد مختلف مکانی- فضایی و به منظ...

full text

رتبه بندی و سنجش سطح آسیب پذیری سکونتگاههای روستایی دربرابر ریسک زلزله (مطالعة موردی: مناطق روستایی استان قزوین)

پیشینة تاریخی، آسیب پذیری بالای کشور ایران دربرابر مخاطرات طبیعی، به ویژه زلزله را بیان می کند. استان قزوین هم از مناطق زلزله خیز بوده و آسیب های زیادی را در گذر زمان متحمل شده است. برای بیان راهکارهای کاهش آسیب ها، رتبه بندی میزان آسیب پذیری امری ضروری است. بنابراین، پژوهشگران برآن اند ضمن تبیین آسیب پذیری به صورت موردی در استان قزوین، به این سؤال اساسی پاسخ دهند که رتبه بندی آسیب پذیری مناطق ...

full text

بررسی نقش آموزش در مدیریت ریسک مخاطرات طبیعی(زلزله) مورد: مناطق روستایی شهرستان قزوین

Disaster risk which is the potential loss expressed in lives, health status, livelihoods, assets and services, can occur in a particular community or a society due to the impact of a natural hazard. Disaster Risk Reduction is a systematic approach to identify, assess and reduce that risk. Or (in identifying, assessing, and reducing …) To be specific, the purpose of this or (the current) ...

full text

سنجش سطح دانش مدیریت بحران مدیران محلی روستایی با تأکید بر زلزله مطالعة موردی: دهستان ‌گشت، شهرستان سراوان

بلایای طبیعی در طول تاریخ جزء گزیرناپذیر زندگی انسان بوده‌اند و در میان آنها زلزله از مخرب‌ترین بلایا در جهان و ایران به‌شمار می‌آید. این بلای طبیعی سالانه خسارت‌های جانی و مالی بسیاری به مناطق روستایی کشور ـ‌که آسیب‌پذیری‌شان بیشتر از مناطق شهری است‌ـ وارد می‌آورد. مدیران بهره‌مند از دانش و آگاهی می‌توانند نقشی اساسی در مدیریت بحران‌های طبیعی مانند زلزله داشته باشند و آسیب‌های ناشی از آن را به...

full text

تبیین مفهوم ریسک و سنجش میزان ریسک لرزه‌ای مناطق شهری (مطالعة موردی: نجف‌آباد)

بر اساس نقشة پهنه‌بندی خطر زلزله در ایران، بخش زیادی از این کشور در محدودة خطر نسبتاً متوسط روبه‌بالا قرار دارد. از سوی دیگر، دوره‌های غیرلرزه‌ای بعضی گسل‌ها در سدة بیستم (حتی آرامشی هزارساله) نشان‌دهندة لرزه‌زا نبودن این گسل‌ها نیست. در این میان، قضاوت شهروندان از خطر باید بر این مبنا باشد که آن‌ها در منطقه‌ای زلزله‌خیز سکونت دارند. براین‌اساس ضروری است ارزیابی ریسک لرزه‌ای مناطق مختلف کشور با ...

full text

ارزیابی پتانسیل مدیریت بحران زلزله در کارگزاران مدیریت روستایی مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان بستک

 زلزله یکی از مخاطرات طبیعی است که می­تواند آسیب­های جبران­ ناپذیری را موجب گردد. غالباً این آسیب­ها در مناطق روستایی از شدت بیشتری برخوردارند. یکی از راههای کاهش آسیب­های زلزله ارتقاء سطح معلومات افراد، به ویژه مدیران روستایی است. بر این مبنا، هدف از تحقیق حاضر این است که دانش و مهارت مدیریت بحران زلزله در نزد مدیران محلی روستایی بخش مرکزی شهرستان بستک واقع در استان هرمزگان ارزیابی گردد. این تح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 5

pages  115- 150

publication date 2011-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023